طرز کار دیگ بخار
برای درک طرز کار دیگ بخار باید با اصول طراحی آن آشنا باشیم. انواع مختلف بویلر (Boiler) (دیگ بخار) در صنایع مورد استفاده قرار میگیرند که بیشتر آنها دارای ساختمان و طراحی اصلی یکسان است و طراحی دیگ بخار در صنعت بسته به نیاز فنی و الزامات و استانداردهای مورد نیاز به نحوی انجام میگیرد که بهترین کارآیی و راندمان را داشته باشد.
اصولاً یک دستگاه بویلر با دریافت انرژی حاصل از سوخت در قسمت کوره (Furnace) یا محفظه احتراق و انتقال آن به سیال داخل پوسته (Shell) باعث افزایش تدریجی دما و انرژی داخلی سیال مورد نظر میگردد.
البته لازم به ذکر است که در برخی از بویلرهای بخار از جمله بویلرهای نیروگاهی ساختار فنی کمی متفاوت میباشد و پوسته فقط در قسمت های مشخصی مانند درام ها وجود دارد و همچنین بویلرهای دیگر مانند دیگ آب گرم (فولادی – آبگرم) و دیگ روغن داغ نیز از ساختار ویژهای برخوردار میباشند.
پوسته یا جداره در بویلرهای معمولی مانند بویلر و دیگ بخار ، دیگ آبداغ و دیگ آبگرم از اهمیت ویژه ای برخوردار است چراکه معمولاً بایستی از قدرت تحمل فشار های داخلی برخوردار باشد.
در اکثر بویلرهای گرمایشی سوخت توسط تجهیزات احتراقی دستگاه در محفظه احتراق یا کوره دیگ سوزانده میشود. و گرمای حاصل به نحوی به قسمت جذب کننده منتقل میگردد و این به عنوان یک سیکل دائمی در داخل بویلر تا زمان خاموشی ادامه مییابد.
بازیافت حرارتی
در اکثر موارد دیگ بخار بیشتر با حرارت و آتش مستقیم سر و کار دارند، ولیکن در برخی موارد مانند بویلرهای بازیافت حرارتی (هیت ریکاوری بویلرها)، دستگاه بویلر به نحوی طراحی می شود که قادر باشد حرارت خروجی یک دستگاه پر انرژی مانند توربین های گازی را مصرف نماید و اصطلاحاً بازیافت حرارتی داشته باشیم.
یک دستگاه بویلر اصولاً علاوه بر اینکه دارای ساختمان مکانیکی مشخص میباشد، برای کارکرد مداوم و اتومات نیازمند وجود تجهیزات کنترلی و مدار فرمان نیز میباشد.
تجهیزت اصلی دیگ بخار:
- مشعل دیگ بخار
- پمپ تغذیه دیگ بخار
- لول کنترل جهت کنترل اتومات سطح آب
- پرشرسوئیچ ها جهت کنترل فشار دیگ
- تابلو و مدار فرمان
- شیرهای خروجی، تخلیه و تغذیه
- شیراطمینان
- آبنما
- کنترل کننده سطح آب
ایمنی دیگ بخار:
بویلرها به دلیل اینکه جز مخازن تحت فشار محسوب میشوند، رعایت نکات ایمنی و استاندارد در تمامی مراحل تولید و تجهیزات جانبی بویلر مورد استفاده، بسیار حائز اهمیت است. بنابراین قبل از خرید خود از استاندارد بودن دیگ اطمینان حاصل فرمایید. یک بویلر، زمانی استاندارد تلقی میشود که دارای پروانه استاندارد از سازمان ملی استاندارد باشد و ارائه هر گواهی دیگر مانند گواهی ایزو و … مورد تایید نمیباشد و سو استفاده از این گواهی ها جرم محسوب شده و پیگرد قانونی دارد.
کاربرد دیگ بخار:
در هر صنعتی که نیاز به بخار تمیز داشته باشد، دیگ بخار مورد استفاده قرار میگیرد. به چند نمونه از این صنایع اشاره میکنیم:
- صنعت چاپ و کاغذ
- صنعت نوشیدنی
- ضدعفونی خاک و کشاورزی
- صنعت آماده سازی قیر
- صنایع شیمیایی و داروسازی
- صنایع دریانوردی
- صنعت بسته بندی سخت و پلاستیک سازی
- صنایع پارچه، بافت و خشکشویی
- صنعت کارواش بخار
- ضد عفونی خاک و کشاورزی